Een pennenproef als begin.
Opdrachten
1. Wat
is een pennenproef?
De
monniken schreven vroeger met een
veer. Om de zoveel tijd moest die veer geslepen worden. Op te kijken of hij het
weer deed schreven ze ergens achterin het boek een kort zinnetje. Dit was vaak
het eerste wat in ze opkwam.
In welke periode werd oud-Nederlands gesproken?
Van ca. 800 to 1150
2. Leg
op de grond van de tekstpagina Lied van heer Halewijn uit welke eigenschappen
van mondeling overgeleverde literatuur daarin naar voren komen.
Aan de
opbouw zie je dat de literatuur vaak in rijmvorm word geschreven. Zo kon het
makkelijk onthouden hoe het verhaal ging dit gebeurde ook via zingen omdat het
nog makkelijker is om het te onthouden als iets op melodie staat.
Hoofsheid
Opdrachten
1. Welke
invloed hadden de kruistochten op de hoofse cultuur?
De mensen
die op kruistocht gingen waren onder de indruk van de Arabische gebruiken.
Hierna begon de hoofse cultuur zich ook in Europa te ontwikkelen.
Wat was het belangrijkste principe van hoofse omgangsnormen?
Dat je elkaar respectvol behandeld.
2. Leg
uit in hoeverre de kruistochten van belang zijn geweest voor het schrijven van
deze roman.
Tijdens
de kruistochten leerden de mensen veel nieuwe mensen kennen. Ook leerden de Europeanen
hier nieuwe gebruiken kennen.
Ridderliteratuur
Opdrachten
1. –
Wat zijn de voornaamste verschillen tussen Karel- en Arthur romans.
Karelromans
waren vaak over oorlogen en veel vechten terwijl de Arthur romans juist om de
hoofsheid gingen.
Welke voorbeeldfunctie hadden de
ridderromans voor het oorspronkelijke publiek?
De
voorbeeld functie was dat ze wilden dat hoe wist hoe je je moest gedragen.
2. Leg op de
grond van de tekstpagina Karel ende Elegast uit welke typische eigenschappen
van ridderschap daarin naar voren komen.
Je moest altijd trouw blijven aan de koning. Als je dat deed zou het
goed met je komen.
Voorbeeldige levens:
Opdrachten
1. –
Wat was het einddoel voor de middeleeuwse mens ? Hoe dacht hij dat te kunnen
bereiken?
Het
einddoel was om de hemel te bereiken en dat deden ze door goed te leven en niet
te stelen niet te veermoorden enz.
Waarom was het leven van Jezus het voorbeeld bij uitstek?
Hij leefde goed en gaf mensen zijn geloof door.
2. Lees de pagina over het leven van
Liedewij. In hoeverre lijkt haar levensloop op het leven van Jezus, dat als hét
voorbeeld van een voorbeeldig leven werd beschouwd? Noem zowel overeenkomsten
als verschillen.
Verschil: ze bad niet en gaf haar geloof niet door
Overeenkomst: Ze zijn allebei in staat om te leiden voor de rest van de
mensheid.
Van den Vos Reynaerde
1.
-
Waar
blijkt in het tekstfragment dat Reinaert een doortrapte schurk is?
-
Welke twee tegenstrijdige gevoelens maakt
Reinaert bij de lezer/luisteraar los?
Hij
roept hard naar Tybeert of de muizen goed en vet zijn. Hierdoor komt Martinet
te weten waar Tybeert zit.
“Dat
Reynaert hoerde up der strate
Bulten,
daer hi alleene stoet,
Ende
riep: ‘Vindise goet
Die
muse, Tybeert, ende vet?”
In
het begin vind je Reynaert wel aardig, omdat hij Tybeert vertelt waar het
lekkere voedsel zit. Als Hij Tybeert dan verraadt voel je een afgunst.
2.
De prent van Fokke ende Sukke bij
deze pagina verwijst naar de eerste zin van de Reinaert 'Willem die Madocke maecte'.
Leg uit hoe de humor in deze grap in elkaar steekt.
De
auteur van Reynaert zegt dat hij willem was die Madocke maakte. Dat wil zeggen dat
hij ook Madocke heeft geschreven. Alleen is van dit boek niks bekend. Daarom is
dit wel grappig. We weten namelijk niet wat Madocke is. Daarom brengen ze een
raar ding naar Willem omdat hij het gemaakt heeft.
Toneelspelen
in de middeleeuwen.
In
de middeleeuwen kwam de kerk met een nieuwe vorm van het vertellen van verhalen
uit de bijbel. Ze deden dat, omdat ze bij zichzelf dachten dat de verhalen een
stuk leuker en begrijpelijker zou worden als ze het voor het gewone volk zouden
gaan uitbeelden. Dit gebeurde vaak met zoveel spektakel, wat zorgde voor veel
animo. Dit werd geestelijk toneel genoemd. Naast het geestelijke toneel kwam er
ook al snel een andere vorm. Het wereldlijk toneel. Het wereldlijk toneel was lang
niet spectaculair als het geestelijke toneel, doordat ze gewoon minder geld en
acteurs tot hun beschikking hadden.
“Sanderijn
Laat ons in deze
tuin wat
met elkaar spreken,
heer ridder,
en probeer mijn
woorden te begrijpen,
dat verzoek ik u,
hooggeboren edelman.
Kijk eens naar deze
mooie, groene boom,
hoe mooi hij in
bloei staat.
Zijn bijzondere
geur verspreidt zich
tot in alle hoeken
van deze hof.
Hij staat in zo'n
lieflijke vallei
dat hij wel moet
bloeien.
Hij is zo edel en
zo geurig dat hij
een sieraad is voor
de hele tuin.
Stel nu dat een
edele valk
op deze boom
neerstreek
en er een bloem af
haalde
- daarna nooit meer
een -
en het bij die ene
bloem liet,
zou u die boom
daarom misprijzen
En hem daarom laten
omhakken?
Ik verzoek u, dat u
me
naar waarheid
antwoord geeft,
edele ridder, op
hoofse wijze.”
Rederijkerij
De
Rederijkers beelden vaak belangrijke gebeurtenissen uit voor bezoek of tijdens
feesten en partijen. Zo kon een stad haar invloed tonen aan vorsten en iedereen
die de stad zou bezoeken. Steden
probeerden de redderijkers aan zich te binden voor propaganda. In sommige
gevallen werd er zelfs een stadsdichter aangesteld.
Geachte dames en heren,
Over een maand is het weer zover. 30 November aanstaande wordt er
weer een dichterswedstrijd gehouden. De wedstrijd wordt gehouden in de
stadsschouwburg in Amsterdam, Holland.
Het gedicht moet voldoen aan de volgende eisen.
Het rijmschema moet A-B-A-B zijn en moet tussen de 3 en 5 alinea’s
zijn.
Het onderwerp is het begin van de winter en de feestdagen.
De prijzen zijn een jaar lang gratis inkt en papier of 500 euro.
Met vriendelijke groeten,
De rederijkers uit Amsterdam
De boekdrukkunst,
De boekdrukkunst begon bij het blokboekdrukken. Blokboeken werden
gedrukt door blokken houd waar de pagina uit was gesneden. Het maken van zo’n
boek duurde vaak lang en was erg duur. Het was vooral erg duur, omdat de
blokken daarna gelijk onbruikbaar werden. Gutenberg vond uit dat je met loden
letters teksten kon maken. Als je dan eenmaal de letters had kon je de pagina
drukken en daarna de letters weer opnieuw gebruiken. Het eerste Nederlandse boek was de bijbel.
Door inhoudspagina’s werd duidelijk waar in het boek je wat kon
vinden. Dit was handig voor de consumenten zodat ze makkelijker en sneller de
kennis die ze zochten tot hun beschikking hadden.
